بررسی وتحلیل نقوش مهرهای دوره ساسانی به دست آمده در محوطه های تاریخی بیشاپور و سیراف

آثار هنری همواره در دل خود نقش های و رمز و رازهای فراوانی دارند که حکایت از اعتقادات مردمان گذشته دارد . در میان آثار هنری ایران ، مهرها از کهن ترین اسناد مستند و ارزنده تاریخ ایران باستان را تشکیل می دهند که با مجموعه بی نظیری و بی پایانی از انواع نقش مایه ها تزیین شده اند. نقوش روی این مهرها در دوره های مختلف تاریخی تغییر و تحول می یابد و ترکیبات آنها نمادی از تخیلات ، اساطیر ، مذهب و افسانه های مردمان گذشته ایران است که ریشه در تمدن کهن سرزمین پهناور ایران دارد و گاه تحت تاثیر هنر و تمدن اقوام مجاور و به ویژه بین النهرین قرار گرفته است. مهر ها اشیایی قابل حمل و نقل بوده اند و چون در مبادلات تجاری مورد استفاده قرار می گرفتند باعت اشاعه فرهنگ و هنر ایران به سرزمین های دیگر می شدند . مسلما نقوش روی مهرها دارای معانی متفاوتی بوده است و بسته به نوع ترکیب و نقش مایه های به کار رفته بر روی مهر منظور و هدف ویژه ای داشته است . در هزاره چهارم پیش از میلاد سنت بومی مهرهای استامپی به اوج خود رسید و در ایران مهرها دکمه ای و نیم کره ای شکل با نقوش هندسی و حیوانی و انسانی در مکان های باستانی بدست آمده است . در زمان ساسانیان مهرها از جنس سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی ساخته می شدند و به وسیله مته هایی از جنس الماس ،آهن و مس بروی آنها نقش ایجاد می کردند .این مهرها اغلب متعلق به درباریان و سیستم های اداری و سیاسی و قشر مختلف جامعه می باشد .